หน้าใส จิตใจผุดผ่อง

วิชิต เปานิล 9 ตุลาคม 2004

ความเอาใจใส่ดูแลรูปร่างหน้าตาของคนทุกวันนี้เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ไม่ว่าจะเป็นผู้หญิงหรือผู้ชาย ไม่จำกัดว่าเป็นวัยรุ่น คนหนุ่มสาว หรือผู้สูงอายุ จะเห็นได้ว่าร้านทำผม สถานเสริมความงาม นวดตัว บำรุงผิวพรรณ ในยุคนี้ไม่ใช่เป็นร้านที่ผู้หญิงเข้ารับบริการเท่านั้น บางร้านเปิดขึ้นมาเพื่อต้อนรับผู้ชายโดยเฉพาะ

ในบรรดาอวัยวะเรือนร่างทั้งหมดที่คนสมัยนี้ดูแล ใบหน้าดูเหมือนว่าจะได้รับความสำคัญมากกว่าส่วนอื่น อาจจะเป็นเพราะว่าทุกวันนี้ใบหน้าเป็นจุดสนใจหลัก เป็นจุดแรกที่เราใช้ติดต่อสื่อสารหรือนำเสนอตัวเองให้ผู้อื่นได้รับรู้ ส่วนนิสัยใจคอหรือส่วนที่เรียกว่างามที่ใจนั้นจะเป็นอย่างไร เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาศึกษากันยาวนานกว่า จึงต้องทำให้หน้าตาสดใสดูดีไว้ก่อน

ด้วยความสำคัญดังกล่าวเราจึงมีผลิตภัณฑ์จำนวนมากที่ใช้สำหรับใบหน้าเล็กๆ ของเรา ที่อาจมีจำนวนมากกว่าผลิตภัณฑ์ที่ใช้กับร่างกายส่วนอื่นๆ รวมกันซะอีก ผลิตภัณฑ์เหล่านี้มีความจำเพาะในการใช้มากขึ้น บางชนิดใช้ทาเฉพาะกลางวัน อีกแบบทากลางคืน บ้างก็ทาเฉพาะรอบดวงตา หรือเฉพาะหางตา หรือเฉพาะริมฝีปาก อาจแต้มเฉพาะจุดบนใบหน้า ในรูปแบบที่แตกต่างกันทั้งครีม เจล โลชั่น น้ำ ผง ฯลฯ

ปรากฏการณ์ที่ประชาชนจำนวนมากเข้าแถวยาวเหยียด เพื่อสั่งซื้อสั่งจองผลิตภัณฑ์ครีมสมุนไพรที่ช่วยให้ “หน้าเด้ง” ที่องค์การเภสัชกรรมผลิต และนำมาจำหน่ายขวดละหลายร้อยจนถึงพันกว่าบาทในงานมหกรรมสมุนไพรแห่งชาติเมื่อต้นเดือนกันยายนที่ผ่านมา ได้แสดงให้เห็นถึงความตื่นตัวดูแลผิวหน้าร่างกายของคนยุคนี้ได้อย่างชัดเจน

แม้ว่าการรักสวยรักงามในด้านหนึ่งอาจมองได้ว่าเป็นธรรมชาติของมนุษย์โดยเฉพาะผู้หญิง แต่ดูเหมือนว่าเราก็ไม่เคยที่จะคาดหวังต่อความสวยงามหรือประสบความสำเร็จในการรักษาความงามมากเท่าคนยุคนี้มาก่อน คนในวัยสี่สิบขึ้นไปยุคนี้สามารถทำให้ดูสวยสดใสแทบไม่ต่างจากวัยรุ่นด้วยการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพ เครื่องสำอาง ยา หรือแม้แต่การทำศัลยกรรมได้ไม่ยากนัก

การตอบสนองอย่างดีต่อสินค้าและบริการด้านความงามของประชาชน ได้แสดงให้เห็นว่าความมุ่งมั่นในการที่จะเอาชนะธรรมชาติของวงการวิทยาศาสตร์ประสบความสำเร็จที่น่าพอใจระดับหนึ่ง และเป็นสิ่งที่ตอบสนองความต้องการของคนในสังคมด้วย

พร้อมๆ กันนั้นเราคงปฏิเสธไม่ได้ว่าความตื่นตัวครั้งใหญ่นี้ เป็นความสำเร็จของวงการธุรกิจการตลาดที่ชัดเจน ตั้งแต่การพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ไปจนถึงการโฆษณา จัดการประชาสัมพันธ์ในรูปแบบต่างๆ จนสินค้าได้รับความสนใจจากสังคม ภาพการเปิดตัวสินค้าชิ้นนี้ขององค์การเภสัชกรรมไม่ได้เหลือร่องรอยของการเป็นหน่วยงานของรัฐให้เห็นอยู่เลย

แม้ว่าความสนใจในความงามของใบหน้าและเรือนร่างจะเป็นสุนทรียภาพที่สร้างความสุขใจ พอใจให้กับทั้งตัวเองและคนรอบข้างที่พบเห็นได้ แต่เมื่อพิจารณากันให้ลึกเข้าไปถึงความรู้สึกในใจแล้ว กลับพบว่าหลายคนไม่ได้สัมผัสกับความสุขความพอใจที่เกิดขึ้นจากความงดงามนี้เท่าที่ควร บางคนอาจถึงขั้นทุกข์ร้อนวิตกกังวลกับสุนทรียภาพและความงดงามที่ตนมีเสียอีก

อาจจะเป็นเพราะความงามที่ได้มาเหล่านี้ต้องอาศัยการ “ลงทุน” ไม่น้อย ทั้งในด้านตัวเงินที่ต้องซื้อสินค้าเหล่านี้มาใช้ แต่ละตัวราคาไม่ใช่น้อย และดูเหมือนว่าคุณภาพจะแปรผันตามราคาที่เพิ่มสูงขึ้นด้วย พร้อมกันนี้ต้องใช้เวลาดูแลวันละหลายๆ ชั่วโมงสิ้นเปลืองเวลาพักผ่อนไปไม่น้อย

เมื่อเราใช้เวลาให้ความสนใจมากขึ้น เราก็จะพบปัญหาในรายละเอียดปลีกย่อยเกี่ยวกับเรือนร่างและใบหน้ามากขึ้น จนดูเหมือนต้องมีปัญหาเรื่องราวให้ต้องทุกข์กังวลมากมายขึ้นเป็นเงาตามตัว และดูเหมือนว่าจะต้องใช้เงินมากขึ้นอย่างไม่มีจุดสิ้นสุดอีกด้วย

ขณะเดียวกันเวลาที่เราจะมาสนใจดูแลจิตใจตนเองก็ดูจะถูกลดทอนลงไปด้วย ความรู้สึกยอมรับในการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย ความเป็นไปตามธรรมดาของธรรมชาติก็ดูจะลดน้อยลง เพราะดูเหมือนว่าเรากำลังเอาชนะธรรมชาติได้อย่างน้อยก็ในเบื้องต้น

เมื่อพิจารณาลึกเข้าไปถึงความรู้สึกในใจ พบว่าหลายคนไม่ได้มีความสุขจากความงดงามนี้เท่าที่ควร แถมบางคนอาจถึงขั้นทุกข์ร้อนวิตกกังวลเสียอีก

คงไม่ใช่เรื่องผิดหรอกที่เราจะสนใจดูแลสุขภาพรูปร่างหน้าตาให้ดูสดใสอ่อนกว่าวัย ถ้าการดูแลใบหน้าให้สดใสนั้นได้ทำให้ใจเราผุดผ่องหรือมีทุกข์น้อยลงไปด้วย แต่ก็อยากให้ใช้เวลาอีกส่วนหนึ่งมาดูแลจิตของเราไปพร้อมๆ กันด้วย

ขณะที่เราลูบไล้เครื่องสำอางบนใบหน้าและผิวกาย เราน่าจะลองฝึกสติรับรู้ถึงสัมผัสที่เกิดขึ้นพร้อมๆ ไปกับการพิจารณาเห็นถึงความเปลี่ยนแปลงไม่เที่ยงแท้ของร่างกาย การพิจารณาเหล่านี้อย่างสม่ำเสมอนอกจากจะเหมือนเป็นการฝึกเจริญสติให้จิตใจสงบเยือกเย็นลงแล้ว ยังช่วยให้เรารู้สึกปล่อยวาง ผ่อนคลายมากขึ้น รวมทั้งเข้าใจถึงความธรรมดาของการเปลี่ยนแปลงของร่างกายนี้

ลองทำดูซิครับ นอกจากจะช่วยให้เราหน้าสดใสแล้ว เราจะได้จิตใจที่ผุดผ่องมาพร้อมๆ กันด้วย


ภาพประกอบ