ยายผีสาว : Ghostgirl

          “การยึดติดกับอะไรบางสิ่งหรือใครบางคน คือการเชื่อดึงดันว่าสิ่งนั้นหรือคนนั้นจะเติมเต็มเราได้ การยึดติดทำให้เรามีชีวิต มันทำให้เราต่อสู้เพื่อรักษาสิ่งที่เรามีอยู่ หรือไขว่คว้าสิ่งที่เราต้องการ แต่บ่อยครั้งมันทำให้เราติดอยู่ตรงกลาง วิ่งวนเป็นหนูติดจั่น ชาร์ลอตต์ก็ติดอยู่เช่นกัน เรื่องนี้แน่ใจได้เลย”

          นี่คือข้อความตอนหนึ่งของวรรณกรรมวัยรุ่น Ghostgirl (ยายผีสาว) ที่ ทอนยา เฮอร์ลีย์ ผู้เขียนถ่ายทอดโลก ชีวิต และการเรียนรู้ของวัยรุ่น แต่ไม่ใช่วัยรุ่นธรรมดา เป็น “ผี” วัยรุ่นจากอุบัติเหตุการตายที่ไม่คาดคิด ในวัยเพียงมัยธมปลาย และผีตนนี้มีความฝัน ความปรารถนา และ “ปม” ในจิตใจมากมายที่รอการสะสาง แถมเป็นปมที่เรื่องยากมากด้วย เพราะคือการแสวงหาตัวเอง การแสวงหาการยอมรับ การบรรลุความปรารถนา และที่สำคัญในฐานะผี ปมสุดท้ายของเธอ คือการยอมรับตนเองและปล่อยวางสิ่งที่เธอยึดติด

          ชาร์ลอตต์เป็นเด็กสาววัยรุ่นเงียบๆ เวลาที่เธอปรากฏตัวหรือพยายามสานสัมพันธ์กับใคร บางสิ่งบางอย่างในตัวเธอทำให้เธอมักถูกมองข้าม มองไม่เห็นเสมอ โชคร้ายและเป็นเรื่องเลวร้ายมากสำหรับวัยรุ่น ที่เป็นวัยแสวงหาการยอมรับ “การถูกนินทายังเป็นเรื่องที่ดีเสียกว่า เมื่อเปรียบเทียบกับการถูกมองไม่เห็น” คงคล้ายกับความเชื่อของหลายคนว่า การเป็น nobody คือเรื่องเลวร้ายมาก ดังนั้นการเป็นคนลวงโลกยังดีกว่าการต้องโดดเดี่ยว ชาร์ลลอต์เชื่อเช่นนั้น เธอหลงรักเดเมน หนุ่มฮอตประจำโรงเรียน แต่ความรักนี้ช่างแสนยาก จะเป็นไปได้อย่างไรสำหรับหนุ่มฮอตที่สุดประจำโรงเรียนกับเด็กสาวที่ไม่มีอะไรน่าสนใจเลย

          แทนที่เรื่องราวจะดำเนินไปตามประสานวนิยายหรือวรรณกรรมวัยรุ่น ในทำนองการตามล่าหรือดิ้นรนเพื่อบรรลุพันธกิจ พบพานอุปสรรคกว่าตัวเอกจะเรียนรู้ประสบการณ์ชีวิตบางอย่าง เกิดความเข้าใจหรือตระหนักรู้อะไรใหม่ๆ ชาร์ลอตต์กลับต้องมาตายอย่างคาดไม่ถึง ด้วยขนมเยลลีติดคอจนสำลักและขาดใจตาย และนั่นคือบทเริ่มต้นที่ผู้เขียนนำพาผู้อ่านเข้าสู่โลกของคนตายตามจินตนาการของเธอ ผู้เขียนพาผู้อ่านไปเรียนรู้สังคมของพวกผีๆ ขณะเดียวกันก็พาพวกเราไปเรียนรู้โลกของคนเป็น โลกของวัยรุ่น และที่สำคัญการพาผู้อ่านได้เข้าถึงการเรียนรู้ ค้นพบ เข้าใจ และรู้จักตนเองด้วย

          ความตั้งใจที่จะพิชิตหัวใจของชายหนุ่มในดวงใจ ทำให้ชาร์ลอตต์ตัดสินใจทำสิ่งที่ฝืนตนเอง คือพยายามเข้าชมรมเชียร์ลีดเดอร์ซึ่งมีสาวฮอตและแก๊งค์ของเธอเป็นผู้ดูแล โดยคาดหวังว่านั่นจะเป็นจุดเริ่มให้ชายหนุ่มหันมาสนใจเธอ เหมือนกับๆ หลายคนทั้งที่เป็นวัยรุ่นและไม่ใช่วัยรุ่นยอมสละอะไรบางอย่างในตัวเอง เพื่อให้เป็นที่ยอมรับของกลุ่ม ให้เข้ากับกลุ่มได้ เช่น การแต่งตัว การมีข้าวของเครื่องใช้ที่ดึงดูดความสนใจ การขับขี่มอเตอร์ไซค์ผาดโผน การเล่นยา การเที่ยวเตร่ ฯลฯ วัยรุ่นคือช่วงวัยของการแสวงหาตนเอง การลองผิดลองถูก ด้านหนึ่งเป็นเรื่องน่าเห็นใจของวัยรุ่นซึ่งฮอร์โมนกำลังพลุ่งพล่าน แต่ข้อคิดที่น่าสนใจจากผู้เขียนคือ ขณะที่ร่างกายของวัยรุ่นเติบโต และพร้อมมีเพศสัมพันธ์ แต่สมองและจิตใจของพวกเขายังเป็นเด็กน้อยธรรมดาเท่านั้นเอง พวกเขากระทำสิ่งต่างๆ ไปตามความคิดนึก และความรู้สึกที่ยังเป็น “เด็ก” อยู่

          โลกของวัยรุ่นไม่ได้ใสสด สังคมของวัยรุ่นในหลายประเทศมีความโหดร้ายและรุนแรงไม่ต่างจากผู้ใหญ่ ปัญหายาเสพติด ปัญหาเพศสัมพันธ์ก่อนแต่งงาน การทำแท้ง รวมถึงการทำร้ายร่างกาย จิตใจ มีอยู่ในวัยรุ่นไม่ต่างจากโลกของผู้ใหญ่ ภาพการตายของผองเพื่อนในสังคมใหม่ของชาร์ลอตต์ล้วนเป็นการตายที่ทารุณจากอุบัติเหตุ ในสังคมคนตาย ผู้เขียนบอกเล่าให้ผู้อ่านได้รับรู้ว่าเหล่าเด็กตายต้องเข้าโรงเรียน วิชาเรียนล้วนมีความจำเป็นเพื่อจะช่วยให้พวกเขาสามารถไปต่อได้ “ไปต่อ” ในความหมายที่ว่าไปสู่ที่ที่ดีกว่า ไปสู่สุคติ น่าสนใจว่าพวกเขาจะต้องไปกันทั้งหมดด้วย ไม่ใช่ต่างคนต่างไปอย่างมโนคติที่พวกเราเข้าใจกัน อาจเป็นเพราะสังคมวัยรุ่น หมู่คณะเป็นเรื่องสำคัญ การเดินทางไปภพภูมิข้างหน้าของพวกเขาจึงต้องไปด้วยกัน และนั่นหมายถึงว่า สมาชิกแต่ละคนจะเห็นแก่ตัวไม่ได้ ต้องคิดถึงส่วนรวม เพราะหากสมาชิกผีตนใดเห็นแก่ตัว หมายถึงทุกคนต้องติดอยู่ในภพภูมิเดิม ซึ่งไม่น่าปรารถนาและทุกข์ทรมานนัก

          สำหรับชาร์ลอตต์ความตายจบทุกอย่างในชีวิต เธอรู้สึกว่าไม่ยุติธรรมเลย ทุกอย่างกำลังไปได้สวย เธอกำลังได้โอกาส แต่แล้วความตายก็มาพรากชีวิต พรากอนาคตของเธอไปอย่างคาดไม่ถึง แต่แล้วเธอก็พบว่าการเป็นผีทำให้เธอมีโอกาสที่มนุษย์ทำไม่ได้ เธอใช้ความเป็นผีเข้าไปในโลกและพื้นที่ส่วนตัวของคนที่เธอรัก เข้าไปสัมผัส แต่เธอจะเข้าไปในดินแดนของคนเป็นได้จริงๆ ต่อเมื่อมีคนเป็นยอมให้เธอเข้าสิง เธอได้พบใครคนนั้น และมิตรภาพก็ได้ก่อเกิด ทำให้ชาร์ลอตต์ค้นพบตนเองว่า เธอทำอะไรได้มากกว่าการทำตัวให้เป็นคนอื่น นั่นคือการเสียสละ และการยอมรับตนเอง

          เธอใช้การเข้าสิงเพื่อนใหม่ของเธอ โดยคาดหวังว่ารูปลักษณ์ร่างกายของเพื่อนจะเป็นสื่อให้เดเมนค้นพบตัวตนที่แท้จริงของเธอ และรักเธอ แต่โชคชะตาและการตัดสินใจของเธอเองที่ทำให้เธอค้นพบว่าที่ทางของเธออยู่ตรงไหน ได้เข้าใจเรื่องของความรัก การเสียสละ และการไม่เห็นแก่ตัว รวมถึงบทเรียนสำคัญของทุกชีวิตเมื่อต้องจากโลกนี้ไป คือการปล่อยวาง ซึ่งไม่ใช่การยอมแพ้ วรรณกรรมเรื่องนี้ผู้เขียนทำให้เราแยกแยะความหมายนี้ได้ 

          แต่ละบท ผู้เขียนสอดแทรกแง่มุมข้อคิดเป็นย่อหน้าสั้นๆ ในทุกบท ฉากชีวิตของเราล้วนแล้วแต่มีบทเรียนให้ต้องเรียนรู้และก้าวข้าม ดังเช่นชาร์ลอตต์ที่เคยใฝ่ฝันอยากได้รับจูบจากคนที่เธอรัก อยากเป็นดาวเด่น อยากเป็นที่หมายปอง ที่อิจฉา แต่นั่นคือสิ่งที่ทำให้ต้องหมกมุ่นกับตนเอง เห็นแก่ตัว และไร้ยางอาย ทำสิ่งที่น่าเกลียด ดังเช่นเพทูลา สาวฮอตประจำโรงเรียนซึ่งเป็นดาวเด่น แต่เธอกลับเป็นคนที่ไม่น่าอยู่ใกล้ที่สุด

          ผู้อ่านจะได้สนุกสนานกับวีรกรรมของผีสาววัยรุ่น และผองเพื่อนบรรดาผีๆ และคนที่ล้อมรอบชาร์ลอตต์ ภารกิจของบรรดาผีๆ ที่ต้องเดินทางข้ามภพของพวกเขาจะทำได้แค่ไหน ทำได้อย่างไร ลองติดตาม พร้อมกับข้อคิด และแง่มุมชีวิตบางอย่างที่คาดไม่ถึงสอดแทรกอยู่ในวรรณกรรมให้พวกเราได้สนุกกัน 

          ยายผีสาว Ghostgirl ติดอันดับขายดีของ นิวยอร์คไทม์ และแปลไทยโดย เขมทัต พิพิธธนาบรรพ์