คลายเกร็ง ผ่อนคลายสไตล์ชีวจิต
ผู้เขียนเคยกล่าวถึงวิธีผ่อนคลายความเครียดด้วยลมหายใจมาแล้วในฉบับก่อนๆ ซึ่งเป็นวิธีการผ่อนคลายความเครียดทางใจ แต่เวลาที่ใจเราเครียดร่างกายก็เครียดตามไปด้วย หากเราลองสังเกตและรับรู้ร่างกายเวลาเครียด จะพบว่ากล้ามเนื้อส่วนต่างๆ จะเกร็งไปหมดตั้งแต่ต้นคอ หัวไหล่ ลำตัว ไปจนถึงแขนขา เพราะความเครียดทำให้กล้ามเนื้อหดตัว เส้นเลือดตีบ หายใจไม่สะดวก ส่งผลให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานรวนเรไปจนอาจทำให้เราเจ็บป่วยในที่สุด
ฉบับนี้จึงอยากแนะนำวิธีการคลายเครียดทางกายตามแนวทางชีวจิต ซึ่ง อาจารย์สาทิส อินทรกำแหง กูรูต้นตำรับชีวจิตได้แนะนำไว้ในหนังสือ สุขภาพดีราคาถูกด้วยชีวจิต ลองทำตามคำแนะนำของท่านดังนี้ค่ะ
๑. นอนราบกับพื้น จะนอนบนเสื่อหรือที่นอนก็ได้ นอนปล่อยตัวตามสบาย ทิ้งตัว ทิ้งแขน-ขา ทิ้งน้ำหนักตัวลงราวกับว่าตัวเราจมลงไปในพื้น
๒. เริ่มการคลายเกร็งแขนทั้งสองข้าง ด้วยการกำมือทั้งสองข้าง เกร็งให้เต็มที่จนแขนสั่น นับ ๑-๑๐ แล้วปล่อยแขนเหยียดตามสบาย ผ่อนคลาย...
๓. คลายเกร็งเท้าทั้งสองข้าง ด้วยการเหยียดปลายเท้าไปข้างหน้า นับ ๑-๑๐ แล้วปล่อยขาผ่อนคลายตามสบาย ผ่อนคลาย...
๔. คลายเกร็งบริเวณคอและไหล่ ด้วยการยกศีรษะขึ้น พยายามให้คางจรดอก หมุนคอช้าๆ จากทางซ้ายไปทางขวาให้ครบรอบ นับ ๑-๕
จากนั้นให้คางจรดอกอีกครั้ง หมุนคอกลับจากทางขวาไปทางซ้าย นับ ๑-๕ วางศีรษะลงบนพื้น
จากนั้น ผงกศีรษะให้คางจรดอก เข้า-ออก จนรู้สึกหย่อนคลาย แล้วนอนหงายตามปกติ ผ่อนคลาย...
๕. คลายเกร็งบริเวณลำตัว ด้วยการหายใจเข้ายาวๆ แขม่วท้องให้สะดือจรดกระดูกสันหลัง กลั้นลมหายใจไว้ นับ ๑-๑๐ แล้วจึงหายใจออก
ทำซ้ำอีกครั้ง จากนั้นหายใจเข้าออกยาวๆ ตามปกติจนรู้สึกว่าร่างกายผ่อนคลาย...สบาย ถ้ารู้สึกว่าร่างกายยังผ่อนคลายไม่หมด ให้ทำซ้ำข้อ ๑-๕ อีกหนึ่งหรือสองครั้ง
ตามแนวทางชีวจิตจะแนะนำให้ทำการคลายเกร็งกล้ามเนื้อเพื่อผ่อนคลายร่างกายนี้ก่อนนอนจะช่วยให้นอนหลับได้ดี แต่ถ้าจะให้หลับลึกไม่ฝันและตื่นมาสดชื่น แจ่มใส กระปรี้กระเปร่า อาจารย์สาทิสแนะนำให้ทำการผ่อนคลายใจต่อ ด้วยการนอนสมาธิ ดังนี้ค่ะ
๑. หลับตา ให้ใจเพ่งไปที่จุดตาที่สามซึ่งอยู่ระหว่างคิ้ว
๒. หายใจสบายๆ ๓ จังหวะ คือ หายใจเข้า กลั้นไว้ หายใจออก
๓. กลับมาหายใจธรรมดา นับลมหายใจเดินหน้า-ถอยหลัง โดยการ
- หายใจเข้า-ออกครั้งแรก นับ ๑ หายใจเข้า-ออกครั้งที่สอง นับ ๒ (๑-๒)
- หายใจเข้า-ออกครั้งที่สาม ให้เริ่มนับ ๑ ใหม่ หายใจเข้า-ออกครั้งที่สี่ นับ ๒ หายใจเข้า-ออกครั้งที่ห้า นับ ๓ (๑-๒-๓)
- หายใจเข้า-ออกครั้งใหม่ให้ย้อนกลับมานับ ๑ อีกครั้ง จากนั้นนับ ๒ และ ๓ และ ๔ (๑-๒-๓-๔)
๔. และย้อนกลับมานับ ๑-๒-๓-๔-๕ ให้นับลมหายใจเดินหน้า-ถอยหลังแบบนี้จนหลับไป
หากใครนับลมหายใจแบบนี้แล้วงง พาลจะเครียดขึ้นมาอีกก็อาจเลือกทำสมาธิแบบง่ายๆ ด้วยการหายใจเข้าออกธรรมดา นำใจมาจดจ่อรับรู้อยู่ที่ลมหายใจ ปล่อยวางความคิด ความวิตกกังวลลง ปล่อยตัวให้เบาสบาย ปลดปล่อยความกลุ้มอกหนักใจออกมากับลมหายใจให้หมด อยู่กับลมหายใจเช่นนี้จนหลับไป
ผู้เขียนเคยทดลองทำตามคำแนะนำของอาจารย์สาทิสด้วยการนอนคลายเกร็งร่างกายแบบนี้ตอนที่เครียด ได้ผลดีค่ะ เพราะเมื่อร่างกายคลายจากความเครียดเกร็งก็ส่งผลกลับมาที่ใจ ทำให้ใจผ่อนคลาย ความเครียดก็บรรเทาลงไป และหาวิธีกลับมาตั้งสติได้ง่ายขึ้นด้วย ลองทำดูนะคะ.
