สุขแท้ด้วยปัญญา

รู้จักให้ สุขที่ใจ ไม่รอโชค คิดดีคิดเป็น

project-happiness1

ทัศนคติอันเป็นที่มาแห่งความสุข

1. การคิดถึงผู้อื่นมากกว่าตนเอง

การคิดถึงแต่ตนเอง ทำให้จิตใจคับแคบ  อัตตาหรือตัวตนใหญ่ขึ้น ทำให้ถูกกระทบหรือเป็นทุกข์ได้ง่าย  ขณะเดียวกันก็เป็นคนสุขยาก เพราะได้เท่าไรก็ไม่พอใจเสียที ใน ทางตรงข้ามการคิดถึงผู้อื่น ช่วยให้ตัวตนเล็กลงเห็นความทุกข์ของตนเองเป็นเรื่องเล็กน้อย ยิ่งช่วยผู้อื่นมากเท่าไรก็ยิ่งมีความสุข เพราะได้เห็นผู้อื่นมีความสุขด้วย  กล่าวอีกนัยหนึ่ง ความสุขของเราย่อมไม่แยกจากความสุขของผู้อื่น

2. การไม่พึ่งพิงความสุขทางวัตถุอย่างเดียว

วัตถุนั้นให้ความสุขเพียงชั่วคราว  แต่ก่อให้เกิดภาระทางจิตใจต่าง ๆ มากมาย  การยึดติดความสุขทางวัตถุทำให้ชีวิตเต็มไปด้วยความทุกข์ แท้จริงที่มาแห่งความสุขนั้นมีอยู่ มากมาย และสามารถเข้าถึงได้ โดยไม่ต้องใช้เงิน เช่น ความสุขจากมิตรภาพ จากความสัมพันธ์ที่ดีงามกับผู้อื่น  จากการทำงาน จากการทำความดี และจากสมาธิภาวนา เป็นต้น การตระหนักว่าความสุขมีหลายมิติและสามารถเข้าถึงความสุขที่ไม่อิงวัตถุ จะช่วยให้มีสุขได้ง่ายขึ้นและเป็นสุขที่ยั่งยืน

3. การเชื่อมั่นในความเพียรของตน ไม่หวังลาภลอย คอยโชค

การหวังลาภลอย  คอยโชค หรือการหวังความสำเร็จโดยไม่ต้องเหนื่อย  เป็นที่มาแห่งความทุกข์ทั้งในระดับบุคคลและสังคม การหันมาตระหนักว่า  ความสุขเกิดขึ้นได้จาก ความเพียรพยายามของตน ทำให้ความสุขอยู่ในอำนาจของเราเอง  และทำให้เราสามารถพึ่งตนเองได้ ไม่หวังพึ่งพาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ โชควาสนา หรือหันเข้าหาวิธีการที่เป็นโทษ  เช่น อบายมุข การพนัน และการฉ้อโกง

4. รู้จักคิดอย่างมีเหตุผลและเป็นประโยชน์เกื้อกูล

แม้คนทุกวันนี้จะคิดเก่ง แต่ก็มักเอาอารมณ์เข้ามาเจือปน  ทำให้มองคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง และโน้มเอียงไปในทางเข้าข้างตนเอง การพิจารณาสิ่งต่าง ๆ โดยคำนึงถึง เหตุผลยิ่งกว่าอารมณ์  จะช่วยให้มองสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างรอบด้าน สามารถแยกแยะถึงความแตกต่างระหว่าง “ถูกใจ” กับ “ถูกต้อง” ได้ ซึ่งช่วยให้สามารถคิดในสิ่งที่เป็นประโยชน์ เกื้อกูลต่อส่วนรวม  อีกทั้งยังสามารถลดทอนอคติ นำไปสู่การเป็นอยู่ด้วยปัญญา และสามารถแก้ทุกข์ได้ด้วยตนเอง

project-happiness-2

ความเป็นมา

“สุขภาพ” ตามคำนิยามขององค์การอนามัยโลก หมายถึง “สุขภาวะที่สมบูรณ์ทั้งทางกาย จิตใจ สังคม และปัญญา มิใช่เพียงการปราศจากโรคหรือความพิการเท่านั้น”

“สุขภาพทางปัญญา” ตามคำนิยามของพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550 หมายถึง “ความรู้ทั่วรู้เท่าทัน และความเข้าใจอย่างแยกได้ในเหตุผลแห่งความดีความชั่ว ความมีประโยชน์และความมีโทษ  ซึ่งนำไปสู่ความมีจิตใจอันดีงามและเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่”

เป็นเรื่องน่ายินดีที่สังคมไทย ได้ตระหนักถึงความสำคัญเรื่องสุขภาพมากขึ้น แต่ก็ยังมุ่งเน้นและจำกัดเฉพาะเรื่องสุขภาวะทางกาย (การรักษาสุขภาพและการออกกำลังกาย) ประกอบกับสังคมไทยที่ขับเคลื่อนด้วยกระแสบริโภคนิยมและวัตถุนิยม ได้นำมาซึ่งปัญหาทั้งในระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชน จนก่อให้เกิดปัญหาต่อสุขภาวะด้านอื่นๆ (กาย จิต สังคม) ตามมา

“โครงการสุขแท้ด้วยปัญญา” มุ่งหมายให้ผู้คนแสวงหาความสุขที่แท้ คือความสุขที่เกิดจากการมีทัศนคติที่ถูกต้อง รู้เท่าทันความจริงของชีวิตและโลก สามารถคิดถูก คิดชอบ และรู้จักแก้ทุกข์ได้ด้วยปัญญา รวมทั้งมีความสุขจากการดำเนินชีวิตถูกต้องดีงาม จากการเป็นผู้ให้และการทำความดี เพื่อคนอื่นหรือส่วนรวม

การมีทัศนคติที่ถูกต้อง (สัมมาทิฐิ) เป็นกุญแจสำคัญที่จะทำให้วางใจถูกต้อง  เมื่อวางใจได้ถูกต้อง ความสุขก็เกิดขึ้นได้ง่ายๆ และทุกเวลาก่อให้เกิดสุขภาวะทางปัญญา ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญสู่การพัฒนาสุขภาพองค์รวม  

project-happiness-1

วัตถุประสงค์

  • เพื่อให้สังคมรับรู้และมีช่องทางใหม่ๆ ที่หลากหลายในการเข้าถึงสุขภาวะทางปัญญา
  • เพื่อสร้างเสริมให้เยาวชนและคนทั่วไป มีความเข้าใจและเกิดการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ในทำกิจกรรมต่างๆ ที่เอื้อให้เกิดความสุขจากการคิดถึงผู้อื่นมากกว่าตนเอง  ไม่พึ่งพิงความสุขจากวัตถุเพียงอย่างเดียว เชื่อมั่นในความเพียรของตน และรู้จักคิดอย่างมีเหตุผล
  • เพื่อสนับสนุนและพัฒนาศักยภาพภาคีเครือข่ายต่างๆ ในการรณรงค์ให้เกิดรูปธรรมและพื้นที่ปฏิบัติการในการสร้างเสริมสุขภาวะทางปัญญาให้เพิ่มมากขึ้น
  • เพื่อพัฒนาองค์ความรู้  เครื่องมือ และกระบวนการที่แปลกใหม่ในการสร้างเสริมสุขภาวะทางปัญญา

รูปแบบกิจกรรม

ดำเนินกิจกรรมเพื่อสร้างเสริมสุขภาวะทางปัญญา โดยร่วมกับองค์กรเครือข่ายภาคีในหลายพื้นที่และหลายรูปแบบกิจกรรม ทั้งที่เป็นโครงการริเริ่มสร้างสรรค์ใหม่ หรือพัฒนาต่อยอดจากงานเดิมที่ทำได้ผลดี พร้อมไปกับการสร้างและพัฒนาทั้งคนและเครือข่าย รวมทั้งสื่อสารเผยแพร่ให้สังคมไทยได้รับรู้และเห็นคุณค่าในเรื่อง “สุขแท้ด้วยปัญญา” (ฉลาดใช้ชีวิต ฉลาดมีความสุขด้วยการมีทัศนคติที่ถูกต้อง) มากยิ่งขึ้น

project-happiness-3

ผลผลิตบางส่วนจากโครงการ

– โครงการจบแล้ว –