พาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน

ถ้าอยากให้จิตใจเรามีความเครียด มีความวิตกกังวล หรือมีความขุ่นมัวน้อยลง สิ่งหนึ่งที่ช่วยได้คือการพาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน ความขุ่นมัว ความเศร้า ความโกรธ ความเครียด ความวิตกกังวล ที่รบกวนจิตใจเราวันหนึ่งไม่รู้กี่ครั้ง ส่วนใหญ่เกิดจากการที่เราปล่อยใจไหลไปอดีตไปนึกถึงเหตุการณ์ที่เจ็บปวด นึก ถึงความสูญเสีย ไม่ว่าจะเป็นสูญเสียของรักหรือคนรัก นึกถึงคนที่เขาต่อว่าด่าทอเราหรือว่าเอาเปรียบเบียดเบียนเรา เหตุการณ์มันผ่านไปนานแล้วแต่ว่าเรานึกถึงทีไรก็เจ็บทุกที หรือว่าโกรธ โมโห หรือว่าเสียดาย อาลัยอาวรณ์ หรือมิเช่นนั้นก็เพราะว่าใจไปนึกสร้างภาพเกี่ยวกับอนาคตและเกิดความวิตกกังวลตามมาเพราะคิดในทางลบทางร้าย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการงาน เรื่องหนี้สิน เรื่องลูกหลาน เรื่องสุขภาพ หรือเศรษฐกิจ ที่ยังไม่เกิดขึ้นเลยแต่ใจทุกข์ไปแล้ว วิตกกังวลไปแล้วเพราะว่าการปรุงแต่งฟุ้งซ่านของใจเรา

ความทุกข์ของเราในแต่ละวัน ที่เป็นความทุกข์ใจเกิดจากการที่ใจไม่อยู่กับปัจจุบัน เวลาใจเราไหลไปอดีต ให้พยายามดึงใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน เวลาใจลอยไปคิดถึงเรื่องอนาคต และเกิดความวิตกกังวลตามมา อย่าปล่อยใจลอย ไหลไปอย่างนั้น พาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน อยู่กับสิ่งที่กำลังทำในขณะนี้ หรืออยู่กับผู้คนที่กำลังสนทนากับเราในตอนนี้ กลับมาอยู่ที่นี่ กลับมาอยู่เดี๋ยวนี้ตรงนี้ เราจะพบว่าจิตใจจะผ่อนคลาย จะเบาสบายมากขึ้น พาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน กลับมาอยู่กับสิ่งที่กำลังทำอยู่ ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นการอาบน้ำ ถูฟัน การทำครัว การซักผ้า หรือการทำงาน เราจะพบว่าถ้าเราพาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบันได้อย่างต่อเนื่อง เราจะมีสมาธิกับการทำงาน เราจะเครียดน้อยลง ที่เครียดไม่ใช่เพราะว่างานยาก แต่เพราะว่าเราไปนึกถึงอนาคต ไปนึกถึงเป้าหมาย ไปนึกถึงความสำเร็จ แล้วเกิดความกังวลว่าเมื่อไรจะเสร็จ เป็นความทุกข์เพราะความคิด เพราะใจที่ไหลลอยไปอนาคต หรือมิเช่นนั้นก็จมอยู่กับอดีต กลับมาอยู่กับปัจจุบันจะทำได้ต้องมีสติ ต้องรู้ทันเวลาใจไหลไปอดีตก็รู้ตัวกลับมา เวลาใจลอยไปอนาคตก็รู้ตัวกลับมา หรือระลึกได้ว่ากำลังทำอะไรอยู่ กำลังขับรถอยู่ กำลังอยู่กับลูก แต่ใจไปนึกถึงงานแล้ว ก็กลับมาอยู่กับลูก อยู่กับคนที่กำลังสนทนาต่อหน้า แล้วเราจะพบว่าชีวิตเราจะราบรื่นมากขึ้น

ที่จริงการเจริญสติ คือการพาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน มารับรู้ว่าตอนนี้กำลังเดินจงกรมอยู่ ตอนนี้กำลังยกมือสร้างจังหวะอยู่ หรือตอนนี้กำลังตามลมหายใจ ถ้าไม่มีอะไรทำก็อย่าปล่อยใจว่างๆ อาจจะคลึงนิ้วเล่น นี่ก็ถือว่าเป็นปัจจุบันที่จะช่วยดึงให้ใจเรากลับมา ถอนใจจากอดีต ถอนใจออกจากอนาคต ที่จริงจะนึกถึงเรื่องอดีตถ้าคิดอย่างมีสติก็ทำได้ถือว่าการทำตอนนั้นเป็นการทำในปัจจุบัน จะวางแผนเกี่ยวกับอนาคตก็ทำได้ ถ้าทำอย่างมีสติก็ถือว่าตอนนั้นใจอยู่กับปัจจุบัน ถ้าใจเราอยู่กับปัจจุบันได้ต่อเนื่องการทำงานของเราจะมีสมาธิ และจะมีความสำเร็จเกิดขึ้นได้ง่าย ทำให้เกิดความเครียดน้อยลง

– พระไพศาล วิสาโล –