ชีวิตไม่ใช่สิ่งปรกติ

ในทุกๆ วัน เราตื่นขึ้นมาด้วยความเคยชิน ชีวิตในวันนี้ก็เป็นเช่นเดียวกับเมื่อวาน และเมื่อวานของเมื่อวาน และเมื่อวานของเมื่อวานของเมื่อวานฯ

เราตื่นขึ้นมาอย่างปรกติอย่างที่เคยเป็นมา อาจเรียกได้ว่าเราเคยชินกับ “การมีชีวิตเป็นปรกติ”

แต่ผมขอเสนออีกแง่มุมหนึ่งว่า ชีวิตไม่ใช่สิ่งปรกติ

ชีวิตเป็นสิ่งหายาก ชีวิตเป็นของยาก เหตุปัจจัยนานัปการต้องผสมคละเคล้าปรุงแต่งอย่างมหาศาล เพื่อที่เราจะได้มีชีวิตที่ตื่นขึ้นในเช้าวันหนึ่งได้

ในมิติทางกายภาพ จำเป็นที่เราจะต้องมีเอกภพ จักรวาล มีแรงดึงดูดในปริมาณที่มากพอ มีธาตุพื้นฐานทางอินทรีย์และอนินทรีย์ในจำนวนและคุณภาพที่เหมาะสม แถมยังต้องมีมิติเวลา มีอุณหภูมิร้อนหนาวที่เหมาะสมต่อการก่อกำเนิด มีอาหารทั้งห้าหมู่ เราต้องการแร่ธาตุวิตามินสำหรับดำรงชีวิตที่มีเนื้อหนัง ไหนจะระบบนิเวศน์ที่มีความสมดุล มีอาหารในจำนวนที่เพียงพอ ไม่มีใครเป็นนักล่าเราในจำนวนที่มากเกินไป

ในฐานะที่มนุษย์เป็นสัตว์โตช้า เราจำเป็นต้องมีพ่อแม่ผู้ให้กำเนิด รวมทั้งให้การดูแลประคบประหงมในวัยเยาว์ ป้อนข้าวป้อนน้ำจนเราเติบใหญ่พอที่จะมีร่างกายที่แข็งแรง ดำรงอยู่ได้ด้วยตัวเอง

ชีวิตที่ดำรงอยู่ได้เป็นปรกติ เราต้องอาศัยคนรอบข้างมากมาย ครอบครัว เพื่อนร่วมงาน เพื่อนบ้าน พนักงานความสะอาด แม่ค้าของชำ ชาวนา คนขายข้าวแกง คนขับรถเมล์ วิศวกรซ่อมแซมรถไฟฟ้า นายหน้าค้าที่ดิน พิธีกรโทรทัศน์ ไปจนถึงครูสอนออกแบบท่าเต้น พวกเขามีส่วนในการดำรงอยู่ของเราไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ทั้งโดยตรงหรือโดยอ้อมมากเพียงใดก็ตาม

ชีวิตที่ดำรงอยู่ได้เป็นปรกติ เราต้องอาศัยระบบสังคมที่เกื้อกูลเราในด้านต่างๆ เช่นระบบการถ่ายทอดความรู้ เพื่อให้เราได้เรียนรู้วิธีการอยู่รอดและอยู่ดี เราต้องมีระบบเศรษฐกิจที่จะแบ่งปันอาหารให้เราได้กินครบทุกมื้อ ถึงแม้ว่าเราจะปลูกข้าวทำอาหารไม่เป็นก็ตาม เราต้องมีระบบกฎหมายยุติธรรม รับประกันว่าเราจะได้รับการคุ้มครอง ไม่ถูกสังหารในยามหลับลงเสียก่อน ฯลฯ

ชีวิตของเรามีอยู่เพียงไม่ถึงร้อยปี นับว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับช่วงระยะเวลาของเผ่าพันธุ์มนุษย์ที่ดำรงมาแล้วเป็นหมื่นปี แต่ก็เทียบกันไม่ติดเมื่อเทียบกับอายุของสิ่งมีชีวิตที่ดำรงอยู่มาแล้วร้อยล้านปี โลกก็ยาวนานเป็นในระดับพันล้านปี เรามีระยะเวลาของชีวิตที่สั้นแสนสั้นเมื่อเทียบกับเวลาที่ผ่านมาของประวัติศาสตร์โลกและจักรวาล

ลองจินตนาการถึงอวกาศทั้งหมดที่กว้างใหญ่เป็นอนันต์ และในมุมเล็กๆๆๆๆ มุมหนึ่งของจักรวาลก็มีชีวิตน้อยๆ ตื่นขึ้นมาในเช้าวันหนึ่ง

พวกเราตื่นมาด้วยความคิดที่ว่าชีวิตของพวกเราปลอดภัย ทว่าก็เคยชินจนกระทั่งมองไม่เห็นปัจจัยอเนกที่โอบอุ้มค้ำจุนอยู่อย่างเป็นปรกติ บางคนรู้สึกเบื่อหน่ายในสิ่งเหล่านี้ด้วยซ้ำไป

จริงไหมที่ชีวิตมิใช่สิ่งปรกติ แต่ “ชีวิตเป็นข้อยกเว้นพิเศษอันแสนมหัศจรรย์”

ลำพัง ตัวชีวิตเองก็มหัศจรรย์อยู่แล้ว แต่พวกเราหลายคนโชคดีกว่านั้นอีก เพราะต่างก็ยังมีชีวิตที่ยังมีพละกำลัง สามารถสรรค์สร้างสิ่งต่างๆ ได้

เรามาเฉลิมฉลองกันเถิด เฉลิมฉลองด้วยการตระหนักรู้ถึงคุณค่า ความงาม ความอัศจรรย์ของชีวิต เฉลิมฉลองด้วยการสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ อย่างเปี่ยมชีวิตชีวา

เพราะท่านคงรู้ดีอยู่แล้วว่า ชีวิตที่เป็นปรกตินั้น อยู่ได้ไม่นานเอาเสียเลย