ธรรมชาติหรือโลกนี้อยู่ได้เพราะสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ทั้งนั้น แมลงหรือสัตว์เล็กๆ มีคุณค่ามีความสำคัญต่อชีวิตและโลกนี้ อาจจะมากกว่าสัตว์ที่ผู้คนกำลังเป็นห่วง เช่น ปลาวาฬ ช้าง เสือหรือหมีแพนด้าด้วยซ้ำ สัตว์กลุ่มหลังนั้นอยู่ชั้นยอดของปิรามิด ถึงแม้จะมีความสำคัญแต่ถ้าหายไปก็ไม่ส่งผลกระเทือนต่อระบบนิเวศมาก ตรงข้ามกับสัตว์เล็กๆ เช่น ผึ้ง แมงมุม มด หรือแม้แต่แบคทีเรีย หากสูญพันธุ์ไปจากโลกนี้ จะเกิดความวุ่นวายกันทั้งโลก ปัจจุบันเกษตรกรในหลายประเทศกำลังเดือดร้อน เพราะผึ้งหดหายไปมาก ทั้งเพราะเชื้อโรคและสารพิษจากมนุษย์ ผึ้งนั้นมีความสำคัญอย่างมากในการผสมเกสร เมื่อขาดผึ้ง ต้นไม้ก็ไม่ออกผล ชาวสวนชาวไร่จำนวนมากมายทั่วโลกต้องหันมาผสมเกสรกับมือเอง
ธรรมชาติราบรื่นกลมกลืนและมีสมดุลก็เพราะสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ทั้งหลาย น้อยคนจะทราบว่าออกซิเจนที่เลี้ยงสิ่งมีชีวิตทั้งโลกและมนุษย์ ๗,๐๐๐ ล้านคนนั้น ส่วนใหญ่มาจากแพลงตอน ซึ่งเป็นจุลชีพในมหาสมุทรทั่วโลก แพลงตอนมีสองประเภท คือ ที่เป็นสัตว์และพืช ถ้าเป็นพืชเรียกว่าไฟโตแพลงตอน อยู่ตามมหาสมุทร นอกจากเป็นอาหารของปลาวาฬแล้ว ยังเป็นตัวการผลิตออกซิเจนเป็นอันดับต้นๆของโลก แม้ว่าจะมีขนาดเล็กมาก แต่มีความสำคัญต่อชีวิตของสัตว์และคนทั้งโลก หากแพลงตอนสูญพันธุ์ไป ก็วุ่นวายกันทั้งโลก
สิ่งเล็กๆ ไม่ใช่ว่าไร้ค่า และสิ่งที่ดูเหมือนไร้ค่า ที่จริงแล้วมีความสำคัญมาก ขอให้เราคำนึงถึงความข้อนี้ อย่าดูถูกสิ่งเล็กน้อย และอย่าดูถูกตัวเองว่าไม่มีคุณค่า ไร้ความสำคัญ เราแต่ละคนมีความสำคัญและความสามารถทั้งนั้น อยู่ที่ว่าสำคัญเรื่องไหน สามารถเรื่องอะไร ในทำนองเดียวกันคนอื่นก็สำคัญเช่นกัน อย่าดูถูกว่าเขาต่ำต้อยไร้ค่า หากคิดเช่นนั้นเราอาจเสียใจในภายหลังก็ได้
ความดีก็เช่นกัน พระพุทธเจ้าตรัสว่า “อย่าประมาทความดีแม้เพียงเล็กน้อย” การทำความดี หรือทำสิ่งถูกต้อง ในชีวิตประจำวัน เป็นสิ่งสำคัญมาก อย่าดูแคลนว่าเป็นเรื่องเล็กน้อย การช่วยพาคนตาบอดจูงมือข้ามถนน อาจไม่ใช่เรื่องใหญ่สำหรับเรา แต่มีความหมายอย่างมากต่อเขามาก ใช่แต่เท่านั้นมันยังบ่มเพาะจิตใจของเราให้มีความเมตตากรุณา อ่อนโยน หากทำบ่อยๆ ก็สามารถเปลี่ยนเราให้กลายเป็นคนใหม่ ที่เพียงแค่ทำความดีก็มีความสุขแล้ว
หากอยากเป็นคนที่มีความสุขง่าย มีความทุกข์ได้ยาก พึงหมั่นทำความดี แม้เล็กน้อยก็ไม่ละเว้น จนกลายเป็นวิถีชีวิต
อ่านจดหมายข่าวพุทธิกาฉบับอื่นๆ ได้ ที่นี่
พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมเย็นวันที่ 5 ธันวาคม 2566 มีหมอคนหนึ่ง เป็นคนหนุ่มไฟแรง จบแพทย์ที่เชียงใหม่ แล้วเรียนต่อเป็นแพทย์เฉพาะทางทันทีด้านเวชศาสตร์ครอบครัว ซึ่งเป็นการเรียนที่หนัก
วิธีอยู่เคียงข้างคนที่ต้องการคุณที่สุด ตอนที่แม่ของฉันกำลังจะตาย ฉันกับญาติๆ มารวมกันอยู่กับท่านในวันสุดท้ายของชีวิต ไม่มีใครในพวกเราที่รู้เรื่องการช่วยคนให้เปลี่ยนผ่านจากโลกนี้ไปสู่โลกหน้าเลยแม้แต่คน
เมื่อแผ่นดินสะสมความชื้นได้มากพอ ก็ก่อให้เกิดแรงดึงดูด เมื่อเมฆเคลื่อนผ่านมา ซึ่งเมฆก็ประกอบด้วยความชื้น ก่อให้เกิดแรงดึงดูดซึ่งกันและกัน เมื่อความชื้น แรงดึงดูดถึงพร้อม ฝนก็ตกลงมา นก หนู กินผลไม้ป่า
