เดือนกรกฎาคมนี้มีเหตุการณ์สองอย่างที่ดูเหมือนจะไม่เกี่ยวข้องกันเลย คือ การเลือกตั้งทั่วไปในวันที่ ๓ กรกฎาคม และวันอาสาฬหบูชาในวันที่ ๑๕ กรกฎาคมซึ่งตามมาด้วยวันเข้าพรรษา
เหตุการณ์แรกนั้นเป็นเรื่องทางโลกและกำหนดชะตากรรมของประเทศ ส่วนเหตุการณ์หลังนั้นเป็นเรื่องทางศาสนาและมีคุณค่าในต่อชีวิตจิตใจของผู้คน
แต่มองให้ดีทั้งสองเหตุการณ์มีสิ่งหนึ่งที่เหมือนกันก็คือ เป็นโอกาสที่เราจะได้ปฏิบัติธรรมมากเป็นพิเศษ กล่าวคือ ก่อนไปคูหาเลือกตั้ง เราควรตั้งสติให้ดี ไม่หลงเชื่อคล้อยตามคำโฆษณาหาเสียงของนักการเมือง (ที่มักใช้ผลประโยชน์นานาชนิดมาหลอกล่อให้เรานิยมในพรรคของเขา หรือกระตุ้นความโกรธเกลียดเพื่อให้รู้สึกลบกับฝ่ายตรงข้าม) รวมทั้งไม่หลงเชื่อข่าวลือง่ายๆ แม้ว่าจะมาจากคนที่เรารู้จักหรือคุ้นเคย ในสถานการณ์เช่นนี้เราพึงใช้หลักกาลามสูตร คือ ไม่เชื่อเพียงเพราะเป็นเสียงร่ำลือ หรือเพราะสอดคล้องกับความคิดความเชื่อของเรา หรือเพราะผู้พูดเป็นครูของเรา (หรือมีลักษณะน่าเชื่อถือ) แต่ควรใช้ปัญญาของตนพิจารณาและไตร่ตรองด้วยเหตุและผล และอาศัยข้อมูลอย่างรอบด้านเท่าที่จะเป็นไปได้
เป็นธรรมดาที่เราย่อมมีความชอบและชังในตัวบุคคล (และพรรค) ที่เสนอตัวให้เราเลือก แต่ก็อย่าให้ความชอบและชังนั้นบดบังวิจารณญาณของเรา จนเห็นว่าคนที่เราชอบนั้นดีพร้อมไร้ตำหนิ และมองว่าคนที่เราเกลียดนั้นเป็นเลวร้ายไร้ส่วนดี ขณะเดียวกันก็ไม่ควรคำนึงถึงแต่ประโยชน์ที่ตน (หรือกลุ่มของตน) จะได้รับจากนักการเมือง จนมองข้ามผลที่จะเกิดกับส่วนรวมหากเขาได้เป็นรัฐบาล
ที่สำคัญก็คือ ไม่ว่าผลการเลือกตั้งจะออกมาอย่างไร หากเป็นไปอย่างบริสุทธิ์ยุติธรรม เราก็ควรยอมรับผลนั้น แม้จะไม่ถูกใจเราก็ตาม การยอมรับความจริงที่ไม่ตรงกับความคาดหวังของเรานั้น เป็นการปฏิบัติธรรมอย่างหนึ่ง เพราะในชีวิตของเรานั้นย่อมมีทั้งสิ่งที่ถูกใจและไม่ถูกใจ สมหวังและไม่สมหวัง หากเราทำใจยอมรับผลการเลือกตั้งไม่ได้ เราจะยอมรับความไม่สมหวังที่จะต้องเกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าในชีวิตของเราได้อย่างไร
การใช้สติปัญญา โดยไม่ถูกบดบังครอบงำด้วยความโกรธเกลียดหรือมุ่งหวังประโยชน์ส่วนตน ถือว่าเป็นการปฏิบัติธรรมอย่างหนึ่ง เช่นเดียวกับการหันมาดูใจของตนและใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย ไม่ปล่อยใจไปตามความอยาก ซึ่งเป็นสิ่งที่ควรทำอย่างสม่ำเสมอและพึงทำเป็นพิเศษในเทศกาลสำคัญอย่างวันอาสาฬหบูชาและเทศกาลเข้าพรรษา
ในโอกาสอย่างนี้ อะไรที่เราหลงติดและสร้างความทุกข์แก่เรา เช่น อบายมุขต่างๆ เราควรฝึกใจให้ปล่อยวาง ด้วยการลดละสิ่งเหล่านี้อย่างน้อยก็ตลอดสามเดือนช่วงเข้าพรรษา นั่นเป็นเรื่องของศีล (และทาน) แต่หากทำได้มากกว่านั้น เช่น ทำสมาธิภาวนา ให้ใจสงบ มีสติ ก็จะช่วยให้เราพบความสุขอันประณีต จนสามารถเป็นอิสระจากสิ่งรัดรึงจิตใจได้
ในยามที่ผู้คนพากันหวาดกลัวภัยพิบัติ จนลืมไปว่าสิ่งที่น่ากลัวกว่าภัยพิบัติ คือ “ใจวิบัติ” การปฏิบัติธรรมด้วยการหมั่นทำสมาธิภาวนา โดยเฉพาะในช่วงเข้าพรรษา คือวิธีที่จะช่วยรักษาใจมิให้วิบัติ เป็นการเตรียมใจให้พร้อมรับภัยพิบัติที่ดียิ่งกว่าการพึ่งพาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ หรือการไปสะเดาะเคราะห์แก้กรรมเสียอีก อีกทั้งเป็นสิ่งที่สำคัญกว่าการกักตุนเสบียง หรือการย้ายถิ่นฐานไปยังที่ปลอดภัยเสียอีก (เพราะไม่มีที่ใดในโลกที่จะช่วยให้เราปลอดพ้นจากความตายหรือแม้แต่ความเจ็บป่วยได้เลย)
สำหรับผู้ที่อยากรู้ว่าทำอย่างไรใจจะไม่วิบัติ บทความเรื่อง “สิ่งที่น่ากลัวกว่าภัยพิบัติ” ในพุทธิกาฉบับนี้สามารถให้คำตอบแก่ท่านได้ ส่วนบทความอื่นๆ นั้นก็น่าสนใจเช่นกัน
อ่านจดหมายข่าวพุทธิกาฉบับอื่นๆ ได้ ที่นี่
พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมเย็นวันที่ 5 ธันวาคม 2566 มีหมอคนหนึ่ง เป็นคนหนุ่มไฟแรง จบแพทย์ที่เชียงใหม่ แล้วเรียนต่อเป็นแพทย์เฉพาะทางทันทีด้านเวชศาสตร์ครอบครัว ซึ่งเป็นการเรียนที่หนัก
วิธีอยู่เคียงข้างคนที่ต้องการคุณที่สุด ตอนที่แม่ของฉันกำลังจะตาย ฉันกับญาติๆ มารวมกันอยู่กับท่านในวันสุดท้ายของชีวิต ไม่มีใครในพวกเราที่รู้เรื่องการช่วยคนให้เปลี่ยนผ่านจากโลกนี้ไปสู่โลกหน้าเลยแม้แต่คน
เมื่อแผ่นดินสะสมความชื้นได้มากพอ ก็ก่อให้เกิดแรงดึงดูด เมื่อเมฆเคลื่อนผ่านมา ซึ่งเมฆก็ประกอบด้วยความชื้น ก่อให้เกิดแรงดึงดูดซึ่งกันและกัน เมื่อความชื้น แรงดึงดูดถึงพร้อม ฝนก็ตกลงมา นก หนู กินผลไม้ป่า
