ความสุข ไม่ยาก

วิชิต เปานิล 1 กุมภาพันธ์ 2009

‘เบื่อ’ เป็นอีกหนึ่งอาการที่คนในเมืองส่วนใหญ่มีร่วมกัน เราสามารถเบื่อได้สารพัด ทั้งเบื่องาน เบื่อคน เบื่อการเมือง หรืออาจเลยไปถึงเบื่อชีวิต!!!

ความหนักหนาสาหัสของความเบื่อที่แต่ละคนมี เห็นได้ไม่ยากจากหน้าตา ท่าทาง คำพูด น้ำเสียง หรือว่าความหนักแน่นในการพูด รวมทั้งคำสร้อยที่ต่อท้าย ไม่ว่าเบื่อโว้ย เบื่อชิบ… เบื่อโคตรรรรร ฯลฯ

ในทางกลับกัน สมัยนี้เราได้ยินคนพูดถึงความสุขของตัวเองกันน้อยลงมาก

นอกจากในละครแล้ว ผมแทบไม่เคยได้ยินใครเปรยหรือหลุดปากออกมาว่า “วันนี้มีความสุขจัง

ความสุขจะมีปรากฏอยู่บ้างก็ในการ ‘เขียน’ มอบให้คนอื่นตามเทศกาลหรือประเพณีเสียมากกว่า เดี๋ยวนี้หลายคนก็เริ่มเขียนถึงความสุขไม่ค่อยออกไปเฉยๆ ต้องไปเลือกซื้อการ์ดที่เขาเขียนข้อความไว้ให้ แล้วนำมาลงชื่ออย่างเดียว เป็นไปถึงขนาดนี้แล้ว

ตอนนี้เลยชักไม่ค่อยแน่ใจว่า คนที่กำลังจะไปอวยพรมอบความสุขให้เขานั้น ตัวเองจะมีความสุขสักแค่ไหน แต่ที่แน่ๆ ผมเคยแอบได้ยินบางคนบ่นว่า “เบื่อจัง ต้องขึ้นกล่าวอวยพรอีกแล้ว

ความสุข… มันหายากขนาดนั้นเลยหรือครับ

สมัยนี้เราได้ยินคนพูดถึงความสุขของตัวเองกันน้อยลงมาก

ความสุขที่มีขายกันในท้องตลาดมากมายก็ดูเหมือนว่าจะค่อนข้างฉาบฉวย ระเหยง่าย อยู่ได้ไม่เท่าไรก็เบื่อ ต้องหามาเติมอยู่เรื่อยๆ จนหลายครั้งก็เบื่อ (อีกแล้ว) กับการหาสุขแบบนี้มาเติม

ส่วนใหญ่สิ่งที่ได้รับจากความสุขที่มีขายมักจะเป็นความสนุกสนาน ความอร่อย ความมันสะใจที่ได้ระเบิดเสียงหัวเราะ ได้กรี๊ด ได้ลุ้น ตื่นเต้น ตื่นตาตื่นใจเสียมากกว่า

หลายคนอาจบอกว่านั่นแหละความสุขของฉัน มันจะมีความสุขอะไรมากกว่านี้ได้อีก

ความสุข ในด้านหนึ่งอาจมองได้ว่าเป็นเรื่องวัฒนธรรม ที่สังคมกำหนดขึ้นตามสภาพแวดล้อม ความเชื่อ และความจริงที่สังคมนั้นๆ ยอมรับอยู่ เช่น เราอาจจะดีใจสุขใจที่ได้ลูกแฝด แต่ในบางชนเผ่าเรื่องนี้คือหายนะของชุมชนทีเดียว ต้องนำเด็กไปฆ่าทิ้ง กลับกลายเป็นความทุกข์ของพ่อแม่ไป

แต่ในอีกด้านหนึ่งความสุขก็มีความเป็นสากล กล่าวคือ เป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกเผ่าพันธุ์แสวงหา ในบางภาวะก็เป็นความรู้สึกที่มีร่วมกันได้ ไม่ว่าจะเป็นคนมาจากวัฒนธรรมใด เช่น ความสุขที่เกิดจากการให้ การได้ช่วยเหลือผู้อื่นให้พ้นจากความทุกข์ ความลำบาก เป็นต้น

ความสุขที่เราได้รับและซื้อหากันได้ง่ายๆ ทุกวันนี้ ส่วนใหญ่จะเป็นความสุขอันเป็นผลผลิตของวัฒนธรรมใหม่ หาจุดอิ่มตัวได้ยาก ทำให้เราต้องวิ่งหาความสุขกันจนหมดความสุขในชีวิตไป

ความสุขที่เป็นสากลมักเป็นความสุขที่ทำให้รู้สึกพอ เป็นความอิ่มเอิบใจ เย็นใจ รู้สึกสงบ สบาย จนเราสามารถสัมผัสได้ว่าเขาช่างมีความสุขจริงหนอ ไม่ได้แสร้งยิ้ม หรือพยายามพูดให้เนิบๆ เย็นๆ

ไม่ว่าจะเป็นคนเชื้อชาติไหน ศาสนาใด ก็มีความสงบเย็นแบบนี้ได้เหมือนกันหมด

ความสุขสงบแบบนี้เราต้องสัมผัสด้วยใจ ผ่านการทำสิ่งดีๆ ด้วยจิตใจที่สงบ ตั้งมั่น และไม่ยึดติด หรือผ่านการฝึกจิตปฏิบัติธรรมตามแนวทางที่เราถนัด

ในสังคมที่เร่งรีบแข่งขัน และความสุขด้านที่อิงอยู่กับการบริโภคและความสนุกสนานมีอิทธิพลอยู่มากขณะนี้ ทำอย่างไรเราถึงจะพอมีความสุขทางใจได้หรือสร้างเสริมให้มีมากยิ่งๆ ขึ้น

หลายคนดูมีความสุขสงบดีหลังจากไปปฏิบัติธรรมมา แต่ก็มักเห็นสงบลงได้อยู่พักเดียว แล้วก็ระเหิดหายกลับไปรุ่มร้อนเหมือนเดิม

ผมเชื่อว่า คนเราควรมีความสุขอยู่ทุกๆ ขณะในตอนนี้ และความสุขก็ควรหาได้ไม่ยาก ณ ปัจจุบันนี้ ไม่ต้องรอว่างานต้องเสร็จก่อน ต้องมีเงินก่อน ต้องได้ตำแหน่งนั้นก่อน หรือต้องไปอยู่วัดถือศีลก่อนถึงจะมีความสุขได้

เมื่อตั้งต้นว่าเราควรมีความสุขอยู่ในทุกๆ ขณะได้ เมื่อใดก็ตามที่เรารู้สึกว่าไม่มีความสุข จะทำให้เราฉุกคิดขึ้นมาได้ว่า ทำไมเราถึงไม่มีความสุขล่ะ

แค่นี้เราก็ได้เริ่มเรียนรู้ที่จะสัมผัสถึงความสุขที่ละเอียดอ่อนขึ้น พร้อมทั้งไม่ไปสร้างความทุกข์ที่ไม่จำเป็นให้เกิดขึ้น เสียโอกาสในการมีความสุขไป

ในขณะที่เราสนใจเรื่องความสุข เราต้องยอมรับว่าความทุกข์ยังคงมีอยู่เช่นกัน เป็นสิ่งจำเป็นที่เราจะต้องเรียนรู้เพื่อรับมือกับมันอย่างเท่าทัน ไม่ทำให้ความทุกข์นั้นทับทวีความรุนแรงจนเกินเลยไป

ขณะเดียวกันก็ใช้เป็นโอกาสในการเรียนรู้ที่จะมีความสุขในชีวิตให้มากขึ้นได้ด้วย

ทุกครั้งที่ความทุกข์ผ่านเข้ามาในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของเราเอง หรือได้เรียนรู้จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับคนอื่น ลองใคร่ครวญหาคำตอบดูซิว่าทำไมเราหรือเขาจึงรู้สึกทุกข์กับเหตุการณ์นั้นๆ เพื่อเราจะได้ไม่ต้องทุกข์ หรือทุกข์ให้น้อยลงในครั้งต่อๆ ไป

เมื่อเราได้เรียนรู้ความทุกข์ที่เกิดจากการสูญเสียคนรัก จากการผิดหวัง เราจะมีความสุขได้มากขึ้นในปัจจุบันขณะที่เรายังไม่พบกับความพลัดพรากแบบนั้น หรือเมื่อยอมรับเรื่องการพลัดพรากนั้นได้แล้ว

การหมั่นสัมผัสความรู้สึกที่มีความสุขสงบนั้น ช่วยให้เราไวต่อความรู้สึกที่มีความสุขยิ่งขึ้น ส่งผลให้เรามีความรู้สึก ‘มีความสุข’ มากขึ้น บ่อยขึ้น จน ‘ความสุข’ กลายเป็นเรื่องปกติของชีวิตไป

คนเราควรมีความสุขอยู่ทุกๆ ขณะในตอนนี้ และความสุขก็ควรหาได้ไม่ยาก ณ ปัจจุบันนี้

สิ่งที่ช่วยให้หลายคนใช้วิธีการหาความสุขแบบนี้ได้อย่างต่อเนื่อง ไม่เลิกล้มไปง่ายๆ ก็คือ หาเพื่อนที่คิดว่าพอคุยในเรื่องเหล่านี้ได้ หรือให้คำแนะนำดีๆ ในยามที่เราติดตันจนหาทางออกไม่เจอ

หนังสือธรรมะดีๆ หรือการเขียนบันทึกส่วนตัว ก็เป็นเพื่อนที่ดีให้กับหลายคนที่ยังหาคนคุยที่ถูกคอไม่ได้

ทั้งหมดนี้เป็นเพียงอีกเทคนิคหนึ่งในหลายๆ แนวทางของการหาความสงบสุขให้ชีวิต ที่อยากให้ลองนำไปใช้ดู

บางทีอาจช่วยให้เราอยู่ใกล้ชิดกับความสุขมากขึ้นอีกนิด นานขึ้นอีกหน่อย หรืออย่างน้อยก็อาจทำให้คำว่า ‘เบื่อจัง’ หลุดปากออกมาน้อยลงบ้าง ก็ยังดีนะ


ภาพประกอบ