ปี ๒๕๔๗ มาพร้อมกับพัดพาไข้หวัดนกให้แพร่กระพือไปทั่วประเทศ จนไก่และเป็ดถูกฆ่านับร้อยล้านตัว ผู้คนเจ็บป่วยและล้มตายนับสิบ หลังจากนั้นความรุนแรงที่ภาคใต้ซึ่งเริ่มต้นด้วยการปล้นปืนในค่ายทหารก็ขยายตัวเป็นการฆ่าประชาชนและเจ้าหน้าที่เป็นรายวัน ตามมาด้วยการตอบโต้จากฝ่ายรัฐจนเกิดการสังหารหมู่ที่มัสยิดกรือเซะและอีกหลายแห่ง มีคนตายกว่าร้อยภายในวันเดียว สี่เดือนหลังจากนั้นก็เกิดกรณีตากใบซึ่งเป็นผลให้ผู้ชุมนุมประท้วงล้มตายถึง ๘๕ คน และก่อนที่ปี ๒๕๔๗ จะผ่านไป คลื่นยักษ์สึนามิก็เข้ามาถล่ม ๖ จังหวัดภาคใต้ ทำให้มีผู้ล้มตายกว่า ๕,๐๐๐ คน สูญเสียกว่า ๓,๐๐๐ คน และทิ้งซากปรักหักพังไว้เบื้องหลังอย่างเหลือคณานับ ทั้งนี้ยังไม่ต้องพูดถึงความสูญเสียในประเทศอื่นๆ จากเหตุการณ์เดียวกัน
ปี ๒๕๔๘ เริ่มต้นด้วยความหม่นหมองและเศร้าโศกจากกรณีสึนามิ เหตุร้ายยังไม่ทันจางหายก็เกิดตึกถล่มกลางกรุงในสัปดาห์แรกของปี สัปดาห์ที่สองก็เกิดเหตุรถไฟฟ้าใต้ดินชนกัน ไม่มีใครรู้ว่าจะเกิดอะไรอีกหลังจากนั้น แต่ความหวั่นวิตกก็กำลังขยายตัวไปทั่วทุกหนแห่งว่า ปีนี้อาจจะมีเหตุร้ายต่างๆ ตามมาอีกมากมาย
ในยามนี้ไม่มีอะไรดีกว่าการรักษาใจให้ถึงพร้อมด้วยความไม่ประมาท ความหวั่นวิตกไม่ได้ช่วยให้อะไรดีขึ้น ความไม่ประมาทต่างหากที่จะช่วยให้เราเตรียมการป้องกันและระมัดระวังอย่างเต็มที่ในทุกสิ่งที่เกี่ยวข้องด้วย แต่จัดการกับสิ่งนอกตัวเท่านั้นยังไม่พอ จำเป็นต้องเตรียมใจให้พร้อมเผชิญกับทุกสิ่งทุกอย่างที่เข้ามาในชีวิตด้วย เพราะโลกและชีวิตนั้นเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน มันมีความผันผวนปรวนแปรตลอดเวลา ผู้ที่ไม่ประมาทคือผู้ที่ตระหนักถึงความไม่แน่นอน และดังนั้นจึงเตรียมใจไว้ให้พร้อมกับสิ่งที่เลวร้ายที่สุด พร้อมกันนั้นก็พยายามป้องกันมิให้เกิดสิ่งเลวร้ายขึ้นมา และขณะที่ทุกอย่างยังดูเหมือนปกติ ก็พยายามใช้ชีวิตให้มีคุณค่ามากที่สุด ไม่ปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไปโดยไร้ประโยชน์ หรือลุ่มหลงมัวเมากับความสุขราวกับว่ามันจะอยู่กับเราตลอดไป
ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นในวันพรุ่งนี้ เราควรเรียนรู้ที่จะเอาสิ่งที่เกิดขึ้นในอดีตมาใช้เพื่อเตรียมรับมือกับอนาคต แม้มหันตภัยสึนามิได้สร้างความเสียหายอย่างมหาศาล แต่เราก็สามารถค้นหาบทเรียนและประโยชน์จากมันได้อย่างมากมาย ทั้งในแง่ของการปรับทัศนคติใหม่และการเพิ่มพูนทักษะเพื่อจัดการกับปัญหาในอนาคต ธรรมานุรักษ์ ฉบับนี้จึงเน้นเรื่องบทเรียนและสิ่งที่สมควรทำหลังภัยสึนามิผ่านพ้นไป แม้จะไม่ครอบคลุมในทุกประเด็น แต่ก็อยู่ในวิสัยคนทั่วไปจะทำได้ และน่าจะทำด้วยเพื่อฟื้นฟูชีวิตและสังคมให้กลับเป็นปกติ และเพื่อรับมือกับอนาคตภัยที่อาจเกิดขึ้น
อ่านจดหมายข่าวพุทธิกาฉบับอื่นๆ ได้ ที่นี่
พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล วัดป่าสุคะโต แสดงธรรมเย็นวันที่ 5 ธันวาคม 2566 มีหมอคนหนึ่ง เป็นคนหนุ่มไฟแรง จบแพทย์ที่เชียงใหม่ แล้วเรียนต่อเป็นแพทย์เฉพาะทางทันทีด้านเวชศาสตร์ครอบครัว ซึ่งเป็นการเรียนที่หนัก
วิธีอยู่เคียงข้างคนที่ต้องการคุณที่สุด ตอนที่แม่ของฉันกำลังจะตาย ฉันกับญาติๆ มารวมกันอยู่กับท่านในวันสุดท้ายของชีวิต ไม่มีใครในพวกเราที่รู้เรื่องการช่วยคนให้เปลี่ยนผ่านจากโลกนี้ไปสู่โลกหน้าเลยแม้แต่คน
เมื่อแผ่นดินสะสมความชื้นได้มากพอ ก็ก่อให้เกิดแรงดึงดูด เมื่อเมฆเคลื่อนผ่านมา ซึ่งเมฆก็ประกอบด้วยความชื้น ก่อให้เกิดแรงดึงดูดซึ่งกันและกัน เมื่อความชื้น แรงดึงดูดถึงพร้อม ฝนก็ตกลงมา นก หนู กินผลไม้ป่า
