คำถามสะกิดใจ กระตุ้นความหมายของชีวิต

ขณะที่มีความสุขอันรื่นรมย์เป็นสิ่งพึงปรารถนา คนเรามักหลงลืมและไม่ได้ตระเตรียมให้พร้อมกับความทุกข์ซึ่งถูกทิ้งไว้เบื้องหลัง

รอโอกาสที่จะแสดงตัวในฐานะสัจธรรมอย่างหนึ่งของชีวิต

เมื่อหลายเดือนก่อน ฉันประสบเหตุการณ์ร้ายแรงที่ทำให้ฉันทุกข์ใจที่สุดครั้งหนึ่งในชีวิต เรื่องคราวนั้นเปลี่ยนชีวิตของฉันหลายต่อหลายอย่าง เห็นได้ชัดว่าบางครั้งคนเราก็ประมาทต่อการตั้งรับเรื่องราวร้ายๆ ที่ไม่เคยมีอะไรรับประกันได้เลยว่ามันจะไม่เกิดขึ้น สำหรับฉัน หากตัดฉากย้อนกลับไปเมื่อตอนต้นปีที่แล้วเทียบไม่ได้เลยกับปลายปีเดียวกันที่หนักหน่วงต่างกันลิบลับ เวลาที่ต่างกันเพียงเล็กน้อย กลับแปรเปลี่ยนทุกข์สุขให้พลิกขั้วได้ทุกเมื่อ

ท่ามกลางมรสุม ฉันคิดได้ว่าชีวิตไม่เคยจีรัง ไม่เคยให้สัญญาแห่งความแน่นอนใดๆ แม้ยากจะยอมรับแต่มันคือความจริงเสมอ ทว่า ฉันยังโชคดีที่มีผู้มอบของขวัญเล็กๆ ให้ชิ้นหนึ่ง ของขวัญชิ้นนั้น …คือคำถามหนึ่งประโยค

คำถามที่ว่านี้ ฉันเคยได้รับก่อนหน้าที่จะเกิดเหตุการณ์ทุกข์ใจครั้งนั้น แต่ไม่ได้คิดตอบจริงจัง จนกระทั่งมีกัลยาณมิตรเตือนสติให้ฉันถามคำถามนี้กับตัวเองอีกครั้ง แต่ตรองด้วยสติและให้คุณค่ากับคำถามมากขึ้นกว่าเดิม คำถามที่ว่านั้นก็คือ

“ก่อนที่จะตาย ฉันปรารถนาที่จะทำอะไร…”

เชื่อหรือไม่ว่าช่องว่างระหว่างคำถาม มีคำตอบที่สามารถเปลี่ยนมุมมองและท่าทีต่อชีวิตได้ ฉันร่างคำตอบขึ้นมา 8 ข้อ ส่วนใหญ่เป็นสิ่งที่เกี่ยวข้องกับครอบครัว และการพัฒนาจิตวิญญาณ

สิ้นสุดคำตอบ ฉันเกิดความรู้สึกสุขล้ำลึกอย่างประหลาด คำถามนี้ทำให้ฉันระลึกถึงความตายโดยปริยาย นาทีนั้น ฉันมองเหตุการณ์วิกฤตอย่างเข้าใจมากขึ้นและเริ่มมองหาทางฟื้นฟูเหตุการณ์ให้ดีขึ้นผ่านการพิจารณาสิ่งสำคัญที่ต้องการทำก่อนตาย ซึ่งไม่รู้ว่าจะเกิดขึ้นในวันใด

คนเรามักหลงลืมและไม่ได้เตรียมพร้อมกับความทุกข์ที่กำลังจะเกิดขึ้นในชีวิต

ความตายทำให้ย้อนมองชีวิตเป็นสิ่งไม่เที่ยงแท้ และชี้ให้เห็นโชคดีที่เรายังมีอยู่ เพื่อที่จะได้ขอบคุณที่ยังมีลมหายใจ ขอบคุณที่ยังมีโอกาสอีกวันทำในสิ่งที่อยากจะทำ เมื่อเรียนรู้ที่จะขอบคุณเช่นนั้นได้ ก็ง่ายที่จะรับรู้ถึงคุณค่าของชีวิตและความหมายของสิ่งที่เรากระทำ แล้วท้ายที่สุดเราก็จะขอบคุณตัวเองที่ได้ใช้ชีวิตในแบบที่ต้องการก่อนตาย

การได้ใช้เวลาอยู่นิ่งๆ ใคร่ครวญชีวิตด้วยใจสงบเรียบ สิ่งสำคัญที่แท้สำหรับฉันจึงค่อยๆ ปรากฏ จากเคยใช้ชีวิตตามความใจชอบและคว้าเอาความสุขฉูดฉาดตรงหน้าอยู่เสมอ กลับคิดแบบยาวๆ มากขึ้น มองเห็นเส้นแบ่งระหว่างเรื่องสำคัญและไม่สำคัญสำหรับตัวเองได้ชัดเจนขึ้น กล้าหาญในเรื่องดีๆ ที่เคยคิดว่าฉันไม่เก่งพอจะทำให้มันสำเร็จ และมีความพยายามมากขึ้นที่จะใช้เวลาชีวิตให้คุ้มค่า

เหตุนี้ฉันจึงคิดว่าการตอบคำถามนั้น คุ้มเกินคุ้ม…

ใช่หรือไม่ว่า คำถามดังกล่าวช่วยให้เกิดมรณานุสติหรือการระลึกถึงความตาย เป็นประโยชน์ต่อการใช้ชีวิตอย่างไม่ประมาท เร่งทำความดี เห็นแง่งามของชีวิต และเตรียมตัวสู่วาระสุดท้ายที่เหลืออยู่อย่างสงบสุข

การตั้งใจสบตากับชีวิตและทบทวนสิ่งที่อยากทำก่อนตาย เป็นมากกว่าการคิดถึงความต้องการของตัวเอง แต่เป็นสะพานที่ผูกโยงไปยังการพิจารณาคุณค่าของความเป็นมนุษย์ เนื่องจากความตายนั้นเป็นหลักฐานที่แสดงให้เราประจักษ์ว่า ธรรมชาติของมนุษย์ทุกคนล้วนเกิดมาด้วยต้นทุนเวลาที่มีอยู่อย่างจำกัดทั้งสิ้น

แล้วคุณล่ะ “ก่อนที่จะตาย ปรารถนาที่จะ…” ลองหยุดคิดสักครู่แล้วเติมคำในช่องว่างดูสิ คุณจะพบความอัศจรรย์ของคำถามที่ยิ่งตอบจะยิ่งเข้าใจและเข้าใกล้ สิ่งที่ “ใช่” สำหรับตัวคุณเองอย่างลึกซึ้ง

“ก่อนฉันจะตาย ฉันปรารถนาที่จะ…”